ฟองดูว์ (Fondue) เป็นอาหารที่มาจากประเทศสวิตเซอร์แลนด์ อิตาลี และฝรั่งเศส โดยทั่วไปแล้ว ฟองดูว์หมายถึงอาหารที่ใช้ความร้อนในการละลายส่วนผสมหลัก ไม่ว่าจะเป็นชีส ช็อกโกแลต หรือน้ำมัน เพื่อให้สามารถนำอาหารอื่นๆ มาจิ้มรับประทานได้ มีหลากหลายประเภท ดังนี้:

1. ฟองดูว์สวิส (Swiss Fondue) หรือ ฟองดูว์ชีส (Cheese Fondue)

ต้นกำเนิด: ฟองดูว์ชีสถือเป็นฟองดูว์แบบดั้งเดิมที่สุด มีต้นกำเนิดจากประเทศสวิตเซอร์แลนด์ เป็นอาหารที่ชาวภูเขาในฤดูหนาวมักจะนำชีสแข็งกับขนมปังเก่ามาละลายรวมกันเพื่อรับประทานให้เกิดความอบอุ่นและไม่สิ้นเปลือง

ส่วนผสมหลัก:

ชีส: ชีสที่นิยมใช้ในการทำฟองดูว์ชีสแบบดั้งเดิมคือ Gruyère (กรูแยร์) และ Emmental (เอ็มเมนทาล) ซึ่งเป็นชีสสวิสที่มีคุณสมบัติละลายได้ดีและให้รสชาติเข้มข้น บางสูตรอาจมีการเพิ่ม Fribourg Vacherin หรือ Appenzeller หรืออาจใช้ชีสอื่นๆ เช่น Fontina, Gouda, Cheddar, Blue Cheese หรือ Manchego ผสมผสานกันเพื่อให้ได้รสชาติที่แตกต่าง

ไวน์ขาว: เป็นส่วนผสมสำคัญที่ช่วยให้ชีสละลายได้เนียนและไม่จับตัวเป็นก้อน

แป้งข้าวโพด (หรือแป้งมันฝรั่ง): ช่วยให้ฟองดูว์มีความข้นหนืดพอดี

กระเทียม: ใช้ถูภายในหม้อก่อนใส่ชีส เพื่อเพิ่มกลิ่นหอม

เหล้า Kirsch (เคียร์ช): บรั่นดีกลั่นจากเชอร์รี่ นิยมใส่เล็กน้อยเพื่อเพิ่มมิติของรสชาติ (แล้วแต่ชอบ)

การรับประทาน: นิยมใช้ส้อมด้ามยาวจุ่มขนมปัง (โดยเฉพาะขนมปังฝรั่งเศสที่หั่นเป็นลูกเต๋า) ลงไปในชีสละลายร้อนๆ บางครั้งอาจจุ่มกับมันฝรั่งต้ม ผักนึ่ง หรือผักสดอื่นๆ

อุปกรณ์: ใช้หม้อเคลือบพิเศษเรียกว่า Caquelon (กาเกอลอง) ซึ่งตั้งอยู่บนเตาขนาดเล็กที่ใช้ความร้อนจากเทียนหรือแอลกอฮอล์ เพื่อรักษาอุณหภูมิของชีสให้ละลายอยู่เสมอ

2. ฟองดูว์ช็อกโกแลต (Chocolate Fondue)

ลักษณะ: เป็นฟองดูว์ยอดนิยมสำหรับของหวาน โดยนำช็อกโกแลตมาละลายเพื่อใช้จิ้มกับผลไม้และขนมต่างๆ

ส่วนผสมหลัก:

ช็อกโกแลต: สามารถใช้ได้ทั้งดาร์กช็อกโกแลต, มิลค์ช็อกโกแลต หรือไวท์ช็อกโกแลต ขึ้นอยู่กับความชอบ

ครีมสด (Heavy Cream): ช่วยให้ช็อกโกแลตละลายได้เนียนและมีเนื้อสัมผัสที่นุ่มนวล

เนยจืด (หรือไม่ใส่ก็ได้): เพื่อเพิ่มความมันเงาและความเข้มข้น บางสูตรอาจมีการเติมเหล้า, กาแฟ, หรือกลิ่นวานิลลาเพื่อเพิ่มรสชาติ

การรับประทาน: นิยมจุ่มกับผลไม้สดหลากหลายชนิด เช่น สตรอว์เบอร์รี, กล้วย, แอปเปิล, องุ่น, มาร์ชแมลโลว์, บราวนี่, เค้กชิ้นเล็กๆ, คุกกี้ หรือขนมปังกรอบ

อุปกรณ์: ใช้หม้อฟองดูว์ขนาดเล็กที่รักษาความร้อนด้วยเทียนไข หรือเครื่องทำฟองดูว์ไฟฟ้า

3. ฟองดูว์น้ำมัน (Oil Fondue หรือ Fondue Bourguignonne)

ลักษณะ: เป็นฟองดูว์ที่นำเนื้อสัตว์หรืออาหารอื่นๆ มาทอดในน้ำมันร้อนๆ

ส่วนผสมหลัก:

น้ำมัน: ใช้น้ำมันที่มีจุดเกิดควันสูงและเป็นกลาง เช่น น้ำมันคาโนลา, น้ำมันเมล็ดองุ่น, หรือน้ำมันดอกทานตะวัน

เนื้อสัตว์: นิยมใช้เนื้อวัวหั่นเป็นชิ้นพอดีคำ (เช่น เนื้อสันใน), เนื้อไก่, เนื้อหมู, หรืออาหารทะเล เช่น กุ้ง ปลาหมึก

ผัก: อาจมีผักบางชนิดที่สามารถนำมาทอดได้ เช่น เห็ด, หัวหอม, พริกหยวก

การรับประทาน: ผู้รับประทานจะใช้ส้อมด้ามยาวเสียบเนื้อสัตว์หรือผักแล้วนำไปจุ่มทอดในหม้อน้ำมันร้อนๆ จนสุกตามต้องการ จากนั้นนำมารับประทานคู่กับซอสปรุงรสต่างๆ เช่น ซอสกระเทียม ซอสพริกไทย ซอสบาร์บีคิว หรือซอสโยเกิร์ต

อุปกรณ์: ใช้หม้อฟองดูว์ที่ทนความร้อนสูง และมีเตาสำหรับทำความร้อนให้น้ำมันเดือดอยู่ตลอดเวลา

ข้อควรระวัง:

อุณหภูมิ: ต้องระวังเรื่องอุณหภูมิของน้ำมันที่ร้อนจัด อาจเกิดอันตรายจากการกระเด็นได้

ความสะอาดของน้ำมัน: ไม่ควรใช้น้ำมันทอดซ้ำหลายครั้ง เพราะจะเกิดสารเคมีที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ เช่น สารโพลาร์ ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคความดันโลหิตสูงและโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ รวมถึงสารโพลีไซคลิก อะโรมาติก ไฮโดรคาร์บอนที่อาจก่อมะเร็งได้ ควรเปลี่ยนน้ำมันบ่อยๆ หากมีการจัดฟองดูว์น้ำมัน

ฟองดูว์ทุกประเภทล้วนเป็นอาหารที่เน้นประสบการณ์การรับประทานร่วมกัน สร้างบรรยากาศที่สนุกสนานและเป็นกันเอง ทำให้เป็นที่นิยมในการจัดเลี้ยงหรือรับประทานร่วมกับครอบครัวและเพื่อนฝูง