สถานีรถไฟใต้ดินกรุงมอสโก เริ่มเปิดให้บริการเมื่อ 15 พฤษภาคม 1935 โดยมีระยะทางเส้นทางแรก 11 กม. และ 13 สถานี ปัจจุบันมีกว่า 16 – 17 สาย เชื่อมโยง 271 – 302 สถานี ครอบคลุมระยะแบบราวๆ 325 – 466 กม. เป็นระบบเมโทรที่มีผู้โดยสารมากที่สุดในยุโรป และหนึ่งในระบบที่ใช้งานหนาแน่นที่สุดในโลก 7 – 9 ล้านเที่ยวโดยสารต่อวัน

การก่อสร้างระยะแรก สายแรกชื่อว่า Sokolnicheskaya Line (สายแดงในปัจจุบัน) เปิดด้วยระยะทาง 11.2 กิโลเมตร จำนวน 13 สถานีใช้แรงงานจำนวนมาก รวมถึง “นักโทษการเมือง” และแรงงานจากชนบทการก่อสร้างใช้เวลารวดเร็วมากเพียงไม่กี่ปี ด้วยอิทธิพลของรัฐบาลกลางและแรงขับทางอุดมการณ์

ยุคทองของศิลปะใต้ดิน ในยุค 1930s–1950s สถานีรถไฟใต้ดินไม่ได้ถูกสร้างเพื่อการเดินทางอย่างเดียว แต่ถูกสร้างเป็น “พระราชวังสำหรับประชาชน”

การตกแต่งสถานีมีความอลังการ หินอ่อน โมเสก กระจกสี โคมระย้ารูปปั้นแสดงถึงแรงงาน นักเรียน ทหาร และชนชั้นแรงงาน

ยุคสงครามโลกครั้งที่ 2 สถานีหลายแห่งถูกใช้เป็น ที่หลบภัยทางอากาศ ในช่วงการทิ้งระเบิดของนาซีเยอรมนี รถไฟยังคงให้บริการแม้อยู่ในภาวะสงคราม มีการใช้ระบบรถไฟใต้ดินเป็นที่เก็บสิ่งของลับของรัฐบาลอีกด้วย

การขยายตัวในยุคหลัง ในยุคหลังสงคราม (1950s–1980s) ระบบเมโทรได้ขยายอย่างรวดเร็วเพื่อรองรับประชากรเมือง เริ่มเน้นฟังก์ชันมากกว่าความหรูหรา แต่ยังคงมีความประณีตในการออกแบบ ในช่วงปลายยุคโซเวียต มีการเพิ่มเส้นทางเชื่อมต่อไปยังย่านชานเมือง

หลังสหภาพโซเวียตล่มสลาย (1990s–ปัจจุบัน) ระบบยังคงดำเนินต่อด้วยงบจากรัฐบาลรัสเซียมีการปรับปรุงสถานีเก่า และสร้างสถานีใหม่ในรูปแบบ สมัยใหม่ผสมศิลปะดั้งเดิมใช้เทคโนโลยีทันสมัย เช่น รถไฟไร้คนขับ, แผนที่ดิจิทัล, บัตร Troika ฯลฯ

สถาปัตยกรรมใต้ดิน

สถานีสไตล์สังคมนิยมภายใต้อำนาจสตาลิน ถูกออกแบบอย่างหรูหราดุจพระราชวัง มีโคมระย้า หินอ่อน และงานโมเสก เช่น Ploshchad Revolyutsii, Komsomolskaya, Mayakovskaya, Novoslobodskaya สายวงกลม (Koltsevaia Line) ซึ่งสร้างหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 มีการออกแบบสวยงามเฉลิมฉลองชัยชนะ แม้สถานีใหม่ๆ จะออกแบบสไตล์โมเดิร์นและใช้งานได้จริง แต่ยังคงมีความประณีตและใส่ใจในการตกแต่งศิลปะ

จุดเด่นสำหรับนักท่องเที่ยว

เหมาะกับคนเดินทางและผู้ที่ชื่นชอบศิลปะใต้ดิน ถือเป็น “พิพิธภัณฑ์ใต้เมือง” – สถานีบางแห่งมีทัวร์เฉพาะหลายแห่ง

สถานีสำคัญแนะนำ:

Ploshchad Revolyutsii – หินอ่อนประติมากรรมรูปคน

Komsomolskaya – เพดานโดมโมเสก เล่าเรื่องราวทางประวัติศาสตร์

Mayakovskaya – งานสไตล์อาร์ตเดโคสุดคลาสสิก

Novoslobodskaya – ผนังกระจกสี (stained glass) ที่สวยงาม